بندکشی آجر، فرآیندی است که در آن فواصل و درزهای میان آجرهای به کار رفته در نمای ساختمان با استفاده از ملات مخصوص پر می‌شود. این عملیات که معمولاً مرحله نهایی اجرای نمای آجری به شمار می‌رود، نه تنها به زیبایی بصری نما کمک می‌کند، بلکه با افزایش چسبندگی و استحکام آجرها، مانع نفوذ آب و رطوبت به داخل ساختمان خواهد شد. ملات مورد استفاده در بندکشی آجر معمولاً از ترکیب سیمان، سنگدانه‌های ریز، پلیمرهای پودری، غلیظ‌کننده‌ها و افزودنی‌های شیمیایی خاص تهیه می‌شود که پس از مخلوط شدن با آب، به صورت خمیری چسبنده درمی‌آید.
منظور از بندکشی آجر چیست؟
بندکشی آجر به عنوان پر کردن فاصله میان آجرهای نمای ساختمان با استفاده از ملات مخصوص بندکشی، معروف است. این فرایند از روش‌های جلوه بخشی به آجر نما به حساب می‌آید و به طور معمول از سیمان، پلیمرها، سنگ‌دانه‌ها و مواد مختلف تشکیل شده است. بندکشی آجر نمای روی سطح کار نیز کمک کرده و باعث چسبندگی و استحکام آجر نمای روی سطح کار نیز خواهد شد.
در اجرای بندکشی آجر، استفاده از ابزار مناسب مانند قلم بندکشی یا دستگاه بندکشی آجر نما اهمیت دارد. این ابزارها به پر کردن دقیق و یکنواخت درزهای خالی میان آجرها کمک می‌کنند و نتیجه نهایی، نمایی زیبا و یکدست را به ارمغان می‌آورند. بندکشی آجر نه تنها به جلوه‌بخشی به نمای ساختمان کمک می‌کند، بلکه با افزایش دوام و مقاومت نما در برابر عوامل جوی، عمر مفید ساختمان را نیز افزایش می‌دهد. انتخاب رنگ ملات بندکشی نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زیبایی و هماهنگی نمای کلی ساختمان داشته باشد، به طوری که می‌توان با انتخاب رنگ‌های متناسب با آجرها، تضاد یا هماهنگی بصری خاصی ایجاد کرد.
انواع ملات بندکشی آجر
- ملات بندکشی سیمانی: این نوع ملات از ترکیب سیمان، ماسه و آب ساخته می‌شود. در گذشته از این ملات به دلیل استحکام بالا و قیمت مناسب زیاد استفاده می‌شد؛ اما به دلیل معایبی مانند ترک خوردگی و کثیف شدن نما، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ملات بندکشی رنگی: این ملات از پودر بندکشی، ماسه و آب تشکیل شده و در رنگ‌های مختلف موجود است. این نوع ملات به دلیل تنوع رنگی بالا و کاربرد آسان برای بندکشی آجرهای نما به‌ویژه آجرهای لعاب‌دار که نیاز به زیبایی و هماهنگی رنگی دارند، مناسب است.
- ملات زودگیر: معمولاً ماده اصلی این ملات گچ است و برای مواقعی که نیاز به سرعت عمل بالا در بندکشی است، استفاده می‌شود. این ملات‌ها بسیار سریع سخت شده و در مدت زمان کوتاهی آماده استفاده می‌شوند.
- ملات دیرگیر: این نوع ملات که ماده چسبنده اصلی آن سیمان است، برای پروژه‌هایی که نیاز به زمان بیشتری برای کار دارند، مناسب است. این ملات‌ها به آرامی سخت شده و فرصت بیشتری برای تنظیم و اصلاح بندکشی فراهم می‌کنند.
بندکشی آجر لعاب دار نیازمند دقت و مهارت بالایی است تا زیبایی ظاهری آجرها حفظ شود. همچنین ملات انتخابی باید با رنگ و بافت آجرها هماهنگ باشد تا نمای نهایی جذاب و دلنشینی ایجاد کند. استفاده از ملات‌های رنگی می‌تواند در این زمینه بسیار مفید باشد و نمایی هماهنگ و زیبا را به ارمغان بیاورد.
مراحل بندکشی آجر
- قبل از شروع بندکشی، سطح آجرها باید تمیز و عاری از هر گونه گرد و غبار، رطوبت یا مواد اضافی باشد. این کار باعث می‌شود که ملات به خوبی به آجرها بچسبد.
- برای آجرهای نسوز که در معرض حرارت بالا قرار می‌گیرند، باید از ملات‌های مخصوصی استفاده شود که تحمل دمای بالا را داشته باشند.
- در مرحله بعدی ملات باید با نسبت‌های دقیق سیمان، ماسه و آب مخلوط شود تا یکدست و بدون توده باشد.
- با استفاده از ابزار مخصوص مانند کاردک بندکشی، ملات را در فضای خالی بین آجرها پر می‌کنند. این کار باید با دقت انجام شود تا ملات اضافی روی سطح آجرها باقی نماند.
- پس از پر کردن درزها، سطح بندکشی باید صاف و یکدست شود. این کار معمولاً با استفاده از یک ابزار مخصوص بندکشی انجام می‌شود.
- بعد از اتمام بندکشی باید به ملات زمان کافی برای خشک شدن و عمل‌آوری داده شود. این مرحله برای استحکام بندکشی بسیار مهم است.
استفاده از آجر نسوز در نماهایی که در معرض حرارت هستند، اهمیت دارد. بندکشی این نوع آجرها باید با دقت بیشتری انجام شود تا از ترک خوردن و آسیب دیدن در اثر تغییرات دما جلوگیری شود. در نهایت بندکشی صحیح و با کیفیت، علاوه بر افزایش استحکام سازه به زیبایی بصری نمای ساختمان نیز کمک می‌کند.
انواع بندکشی آجرنما
انواع بندکشی آجرنما شامل روش‌های متنوعی است که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
- بندکشی توپر یا صاف: این روش از ساده‌ترین و رایج‌ترین انواع بندکشی است که بیشتر برای استحکام بخشیدن به سازه و پر کردن درزهای بین آجرها به کار می‌رود. در این روش، ملات به صورت خطی و یکنواخت در درزها قرار می‌گیرد و زیبایی چندانی ندارد.
- بندکشی برجسته: این نوع بندکشی که برای بناهای قدیمی و تاریخی استفاده می‌شود، زیبایی خاصی به نما می‌بخشد. در این روش، ملات به گونه‌ای پر می‌شود که برجستگی‌هایی در سطح آجر ایجاد کند و باعث ایجاد سایه روشن‌های جذابی بر روی نما می‌شود.
- بندکشی شیب دار: این روش برای هدایت آب باران و جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل دیوار استفاده می‌شود. ملات به گونه‌ای در درزها قرار می‌گیرد که شیبی به سمت بیرون ایجاد کند که این امر به خروج آب کمک می‌کند.
- بندکشی گونیا: این روش برای ایجاد نمایی منظم و دقیق به کار می‌رود. ملات به صورت فشرده و یکنواخت در درزهای عمودی و افقی قرار می‌گیرد و با استفاده از ابزاری با لبه مربعی شکل، درزها پر می‌شوند.
در استفاده از آجر نسوز پلاک که مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد، باید توجه داشت که ملات مناسبی انتخاب شود تا در برابر دماهای بالا مقاومت کند و همچنین با رنگ و بافت آجرها هماهنگی داشته باشد. بندکشی مناسب نه تنها به استحکام بنا کمک می‌کند بلکه جلوه بصری نمای آجری را نیز افزایش می‌دهد.
نکات مهم در بندکشی آجر
در انجام بندکشی آجر، رعایت نکات زیر می‌تواند به افزایش کیفیت و دوام کار کمک کند:
- مرطوب‌سازی آجرها: قبل از شروع بندکشی، آجرها باید مرطوب شوند تا ملات بهتر به آن‌ها بچسبد.
- دمای مناسب: بندکشی باید در دمای 5 تا 35 درجه سانتی‌گراد انجام شود و در زمستان یا هوای سرد باید از انجام آن خودداری کرد.
- ضخامت ملات: ملات پشت آجر باید بین 2 تا 4 سانتیمتر باشد تا استحکام کافی را فراهم کند.
- مواد اولیه باکیفیت: استفاده از سیمان و ماسه باکیفیت بالا برای تهیه ملات ضروری است.
- پاکی ماسه و آب: ماسه و آب مورد استفاده در ملات باید عاری از هرگونه مواد آلی باشد.
- استفاده از ابزار مناسب: استفاده از ابزارهای مخصوص بندکشی مانند کاردک و ماله برای پر کردن درزها و تسطیح ملات که بسیار مهم است.
- توجه به نوع آجر: برای آجرهای نسوز یا دکوراتیو باید از ملات‌های مخصوص استفاده شود که با دما و شرایط خاص آن‌ها سازگار باشد.
- رعایت نسبت‌های صحیح: نسبت‌های سیمان، ماسه و آب باید دقیقاً رعایت شود تا ملاتی یکدست و مقاوم حاصل شود.
- خشک شدن ملات به اندازه کافی: پس از بندکشی باید به ملات زمان کافی برای خشک شدن داده شود تا استحکام لازم را پیدا کند.
- انجام کار توسط متخصص: بندکشی باید توسط استادکاران ماهر و متخصص انجام شود تا از کیفیت و استحکام بالای کار اطمینان حاصل شود.
این نکات، در کنار دقت و مهارت استادکار، می‌تواند به ایجاد یک نمای آجری زیبا و مقاوم کمک کند. همچنین استفاده از مواد و تکنیک های مناسب، عمر و دوام بندکشی را افزایش می‌دهد و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند.
سخن آخر
در پایان باید گفت که بندکشی آجر نه تنها یک فرآیند فنی است، بلکه هنری است که زیبایی و دوام ساختمان را تضمین می‌کند. انتخاب آجر مناسب مانند خرید آجر آنتیک برای افزودن به جذابیت بصری یا خرید آجر نسوز برای مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی می‌تواند تأثیر به سزایی در نتیجه نهایی کار داشته باشد. از این رو توجه به جزئیات در هنگام خرید مواد اولیه و اجرای دقیق فرآیند بندکشی، اهمیت ویژه‌ای دارد تا از هر دو جنبه کارایی و زیبایی بهترین نتیجه حاصل شود.
ارسال دیدگاه